HASTALIKLAR
16.
KİŞİLİK BOZUKLUKLARI
OBSESİF-KOMPULSİF KİŞİLİK BOZUKLUĞU
Obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu duygusal katılık,
düzenlilik, ısrarcılık, inatçılık ve kararsızlıkla karakterizedir.
Bozukluğun asıl özelliği mükemmeliyetçilik ve esneksizliğin ısrarcı
örneğidir. ICD-10’da bu bozukluk anankastik kişilik bozukluğu olarak
adlandırılmıştır.
Erkeklerde kadınlardan daha fazla görülür, büyük
çocuklarda daha çok tanı konur. Hastaların geçmişlerinde katı disiplinle
büyütülme sıklıkla bulunur.
Savunma mekanizması olarak rasyonalizasyon (akla
uygunlaştırma), izolasyon (yalıtma), entellektüalizasyon
(düşünselleştirme), reaksiyon-formasyon (karşıt tepki kurma) ve undoing
(yapıp-bozma) kullanırlar.
Obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu olan kişilerin
kurallarla, düzenlilikle, temizlikle, ayrıntılar ve mükemmeli başarmakta
aşırı uğraşları vardır. Bu özellikler tüm kişiliğin genel yapılanmasını
açıklayabilir. Bu gibi kişiler resmidir ve mizah duyarlılıkları olmayan
kişilerdir. Esneklikleri yoktur ve tolerasyon göstermezler. Uzun süre
çalışma kapasiteleri vardır, alışılmış olarak sürdürürler ve
uyamayacakları değişiklikleri istemezler.
İnsanlara soğukturlar, uzlaşmayı beceremezler ve
isteklerini gerçekleştirmek için başkalarını zorlarlar. Her nasılsa,
kendilerinden daha güçlü olarak gördükleri kişilere büyük bir hevesle
kibarlık gösterirler ve otorite karşısında isteklerini gerçekleştiriler.
Hata yapmaktan korktukları için karar vermekte kararsız ve
tekrarcıdırlar. Buna rağmen stabil evlilikleri ve mesleki yeterlilikleri
belirgindir, az arkadaşları vardır.
Obsesif-kompulsif kişilik bozukluğunun gidişi değişkendir
ve önceden kestirilemez. Diğer kişilik bozukluklarına benzemeyen
obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu olan hastalar hastalıklarının
farkındadırlar ve kendilerini tedavi arayışına girerler. Serbest
çağrışım ve yol gösterici (direktif) olmayan terapi aşırı eğitilen ve
sosyalleşen obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu olan hastada çok fazla
değerlidir.
|