Sanrısal bozukluk önde gelen semptomların hezeyanlar olduğu bir psikiyatrik bozukluk olarak tanımlanır. Sanrısal bozukluk önceleri paranoya veya paranoid bozukluk olarak adlandırılırdı. Sanrısal bozukluktaki hezeyanlar birincil olarak büyüklük, erotik, kıskançlık, somatik ve karışık içerikli olabilir.
Hastalar aileleri ya da mahkeme tarafından zorlanmadıkça psikiyatrik yardım aramadıklarından sanrısal bozukluk olduğundan az rapor edilmektedir.
Ortalama başlangıç yaşı yaklaşık 40’ lı yaşlardır. Kadınlarda görülme oranı biraz daha fazladır. Bir çok hasta evlidir ve iş sahibidir.
Bütün major psikiyatrik bozukluklarda olduğu gibi, sanrısal bozukluğun sebebide bilinmemektedir.
Sanrısal bozukluğu hastalar öncelikli olarak karşıt tepki kurma, yadsıma ve yansıtma savunma düzeneklerini kullanırlar.
Diğer hezeyanlar;
Capgras sendromu, tanıdık kişilerin benzer sahteleriyle yer değiştirdiği şeklinde bir hezeyandır. Fregoli fenomeni persekütörün bir aktör gibi çeşitli yüzlere büründüğü şeklinde bir hezeyandır. Likantropi, kişinin kurt adam haline dönüştüğü şeklinde bir hezeyandır. Heutoskopi birisinin çifti olduğuna dair yanlış bir inanıştır. Cotard sendromu, özgün olarak delire de negation olarak adlandırılmıştır ve bu sendromlu kişiler varlıklarını, güçlerini ve hatta kalpleri gibi organlarını yani her şeylerini kaybettiklerine inanırlar.
Hastalar genellikle kişiliklerinde veya güncel etkinliklerinde önemli dağınıklar göstermeyen iyi giyimli ve bakımlı kişilerdir. Bununla beraber ekzantrik, acayip, kuşkucu veya düşmancıl görünebilirler.
Erotomanik tip sanrısal bozukluk aynı zamanda erotomani psychose pasionella ve clerambault sendromu olarak da adlandırılmaktadır.
Kıskançlık tipi sanrısal bozukluk eğer hezeyan eşin sadakatsizliğine ilişkin ise evlilik paranoyası ve otello sendromu olarak da bilinmektedir.
Erkekler kadınlardan daha sık etkilenirler. Başlangıç genellikle anidir ve semptomlar genellikle ayrılık ya da eşin ölümünden sonra kaybolabilir.
Somatik tip sanrısal bozukluk monosemptomatik hipokondriak psikoz olarak da bilinir.
Genel olarak sanrısal bozukluklu hastalar ayaktan tedavi edilebilirler. Antipsikotik ilaçlar ilk seçilecek tedavidir. Ancak bu hastalar ilaçları reddetme eğilimindedir.